Jonge overvallers in Bremen: ontsnapping, misdaad en de zoektocht naar perspectieven

Jonge overvallers in Bremen: ontsnapping, misdaad en de zoektocht naar perspectieven

Het ijs breekt in de wijk Bremen als verslaggever János Kereszti een jaar lang de levensverhalen van jonge criminelen onderzoekt. Ze worden door de politie ‘jonge overvallers’ genoemd, en hun verhalen zijn niet alleen tragisch, maar ook verhelderend voor het begrijpen van misdaad in de context van migratie. Kereszti ontmoet Mohamed (20) en Jawad (19), beiden uit Noord-Afrika, in het voorjaar van 2024. Deze jongemannen hebben zonder steun van hun familie een lange en zware reis door Europa gemaakt en moeten nu in het reine komen met hun criminele verleden.

Beiden werden veroordeeld voor diefstal, poging tot zwaar lichamelijk letsel en poging tot roof met wapens. De ‘jonge overvallers’ plegen een of andere vorm van mishandeling door mensen aan te vallen en waardevolle spullen te stelen, zoals gouden kettingen, horloges en mobiele telefoons. Mohamed vertelt over de armoede en het gebrek aan vooruitzichten in zijn thuisland, terwijl de twee bereidwillig verantwoording afleggen voor hun daden. Na een jaar intensief onderzoek zijn Kereszti en zijn team optimistisch dat ze genoeg materiaal hebben verzameld voor een uitgebreide publicatie. Maar rust en moeilijkheden zijn niet ver weg: Mohamed wordt kort voor het interview opnieuw gearresteerd omdat hij een mobiele telefoon van een meisje zou hebben gestolen.

Achtergrond van jeugdcriminaliteit

De verhalen van Mohamed en Jawad maken deel uit van een groter fenomeen: volgens bpb.de hebben migranten doorgaans een hoger misdaadcijfer dan de lokale bevolking, maar dit is vaak te wijten aan de leeftijds- en geslachtssamenstelling en aan stressvolle levensomstandigheden. Terwijl een klein deel misdaden pleegt, plegen volwassenen met toegang tot de arbeidsmarkt zelden misdaden. Sinds 2022 wordt een toename van de jeugdcriminaliteit waargenomen, vooral onder 12- tot 15-jarigen. De hoge criminaliteitscijfers onder jongeren met een migrantenachtergrond zijn vaak het gevolg van zwaardere sociale omstandigheden en onvoldoende integratie.

Uit de criminaliteitsstatistieken van de politie blijkt dat in 2024 ongeveer 41,8 procent van de verdachten uit het buitenland kwam. Dit roept vragen op: zijn migranten eigenlijk per se criminelen, of krijgen ze gewoon meer aandacht? De realiteit is complex omdat volgens mediondienst-integration.de uit een recent afgerond onderzoek blijkt dat migratie de criminaliteit in Duitsland de afgelopen twintig jaar niet heeft doen toenemen. Integendeel: terwijl het aantal buitenlanders sinds 2005 met ruim 70 procent is toegenomen, is het aantal misdaden zonder schending van de immigratiewetgeving met ongeveer 16 procent gedaald.

De blik in de toekomst

Terug naar Mohamed en Jawad: Ze ontmoeten Kereszti opnieuw in de zomer van 2025, maar ze zijn boos over de publieke perceptie van hun verleden. De berichtgeving in de media over migrantencriminaliteit heeft de publieke angst en zorgen over integratie aangewakkerd. Het plegen van migranten wordt vaak onevenredig waargenomen, wat leidt tot stigmatisering en het integratieproces nog moeilijker maakt. Sociale spanningen en gewelddadige conflicten, of ze nu in gemeenschappelijke accommodaties of in stedelijke gebieden plaatsvinden, vergroten het risico op criminaliteit onder vluchtelingen, een probleem dat niet kan worden genegeerd.

Terwijl Mohamed en Jawad hun plek proberen te vinden in deze complexe samenleving, blijft het onduidelijk hoe ze moeten omgaan met de toenemende jeugdcriminaliteit. Om positief samenleven te bevorderen, zou het adequaat uitrusten van scholen en kinderdagverblijven de sleutel kunnen zijn tot integratie op de lange termijn. Een goede hand in de sociale vorming zou de vooroordelen van de bevolking kunnen verminderen en de kansen van jonge migranten aanzienlijk kunnen vergroten.

Al met al toont het lot van deze twee jonge mannen aan dat er dringend behoefte is aan een heroverweging van het migratie- en integratiebeleid. Een gezonde samenleving vereist ook begrip en erkenning van de realiteit van het leven van al haar leden.