Doorbraak of bluf? Nieuwe Alzheimer-therapieën veroorzaken opwinding!

Doorbraak of bluf? Nieuwe Alzheimer-therapieën veroorzaken opwinding!

Er is momenteel veel gaande in de medische wereld, vooral op het gebied van de therapieën van Alzheimer. Op 2 oktober vond op het 59e DEGAM-congres in Hannover een spannende discussie plaats over de nieuwe therapeutische benaderingen, die veel media-aandacht trok. De onlangs goedgekeurde medicijnen Lecanemab (Leqembi) en Donanemab (Kisunla) bieden hoop, maar scepsis is ook op zijn plaats. Hoofdarts Thomas Duning van de afdeling Neurologie van de Bremen-Ost Clinic gaf commentaar op deze ontwikkelingen in een live podcast.

Duning is voorzichtig optimistisch: “De aanpak om het immuunsysteem te gebruiken om de ziekte te bestrijden is slim”, zegt hij. Niettemin maakt hij duidelijk dat deze nieuwe therapieën geen genezing bieden, maar alleen relatieve vooruitgang mogelijk maken. Martin Scherer, eveneens ter plaatse, spreekt over de wijdverbreide hype over deze medicijnen en wijst erop dat de angst voor dementie vaak groter is dan die voor de eigen dood. De aanwezige deskundigen zijn het erover eens: vooruitgang is cruciaal, maar de implementatie van deze therapieën roept veel vragen op.

Therapeuten en artsen in dialoog

Het medische nieuws gaat niet alleen over euforie, het gaat ook over zorgen. Deskundigen bespreken de potentiële impact van deze nieuwe therapievormen op het gezondheidszorgsysteem. Er zijn vragen over bewijs en financiering. Deze kwestie wordt serieus genomen door de medische gemeenschap na jaren van stagnerende vooruitgang in het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Met de goedkeuring van lecanemab en donanemab, de eerste nieuwe antilichamen sinds het medicijn donepezil in 2006 op de markt kwam, kon nu een nieuwe weg worden ingeslagen.

De behandeling van de ziekte van Alzheimer door middel van immuuntherapieën die zich richten op het schadelijke bèta-eiwit amyloïde heeft al geleid tot de goedkeuring van verschillende antilichamen. Er zijn echter zorgen over de veiligheid en effectiviteit van deze nieuwe benaderingen, waarbij het gebruik naar verwachting snel zal toenemen, vooral in de Verenigde Staten, ondanks bepaalde beperkingen op het gebruik. PMC geïnformeerd dat eerdere onderzoeken meestal een marginale verbetering laten zien.

Veiligheidsproblemen en studieresultaten

De veiligheidsprofielen van de nieuwe antilichamen zijn alarmerend. Uit onderzoek blijkt dat 45% van de lecanemab-deelnemers behandelingsgerelateerde bijwerkingen ondervond, waaronder ernstige zwelling van de hersenen. Het resultaat is bij donanemab zelfs nog zorgwekkender: 89% van de patiënten ondervond bijwerkingen en meer dan een derde ontwikkelde hersenzwelling. Een uitgebreide discussie over de veiligheid en effectiviteit van deze therapieën is essentieel voordat ze op grote schaal kunnen worden gebruikt.

• Bekannte Alzheimer-Antikörper:
• Bapinezumab: 2003 (nicht zugelassen)
• Solanezumab: 2004 (nicht zugelassen)
• Crenezumab: 2008 (nicht zugelassen)
• Gantenerumab: 2010 (nicht zugelassen)
• Aducanumab: 2019 (USA) – 2024 eingestellt
• Lecanemab: Seit April 2025 in der EU, seit 1. September 2025 in Deutschland verfügbar
• Donanemab: Seit 25. September 2025 auch in der EU zugelassen

Als we kijken naar de vraag hoe deze antilichamen werken, blijkt dat ze schadelijke amyloïde bèta-eiwitten in de hersenen aanvallen en de afbraak ervan bevorderen. Eén doel van de therapie is het vertragen van de afbraak van intacte hersencellen en het behouden van cognitieve vaardigheden. Ondanks deze perspectieven blijven veel aspecten onduidelijk: het is nog steeds niet helemaal duidelijk hoe de relatie tussen de afzettingen en de symptomen moet worden beoordeeld en of therapie met monoklonale antilichamen alleen tot genezing leidt of niet. Een interactie van verschillende therapieën kan noodzakelijk zijn.

De huidige situatie in het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer is complex. Het onderzoek gaat in hoog tempo door, aangezien het wel twintig jaar kan duren voordat de eerste symptomen optreden. Het valt nog te bezien hoe de nieuwe therapeutische benaderingen zich zullen ontwikkelen en in hoeverre ze daadwerkelijk de beloofde vooruitgang zullen opleveren.

spectrum heeft ook verdere opwindende inzichten opgeleverd in deze baanbrekende therapieën die een revolutie teweeg zouden kunnen brengen in de behandeling van Alzheimer.

Onderzoek naar Alzheimer biedt waardevolle informatie die licht werpt op de complexe aard van deze ziekte.