Herdenking in Bremen: Historische verantwoordelijkheid voor de genocide in Namibië

Herdenking in Bremen: Historische verantwoordelijkheid voor de genocide in Namibië

Op 11 augustus 2025 werd in Bremen de verjaardag van de Slag om Ohamakari en de nagedachtenis aan de slachtoffers van de genocide in Namibië gevierd. Het decor voor de ontroerende gebeurtenis was het antikoloniale monument in Nelson Mandela Park. Burgemeester Björn Fecker en Namibische kunstenaars en experts kwamen samen om deze donkere episode uit de geschiedenis te herdenken en te praten over het belang van de herinneringscultuur. Fecker benadrukte dat het onrecht dat de Herero, Nama, Damara en San heeft geleden, niet mag worden vergeten. Hij benadrukte de historische verantwoordelijkheid waarmee we allemaal te maken hebben om van het verleden te leren, zoals Natascha Kitavi, een Namibische zangeres en actrice, onderstreepte in haar ontroerende woorden.

Het evenement werd gemodereerd door Virginie Kamché van het Bremen Africa Network en georganiseerd door verschillende instellingen, waaronder het Bremen State Center for Civic Education en de Bremer Senaat. Zoals prof. dr. As Manfred Hinz van het Bremen Africa Archive opmerkte, zijn volledige opheldering en een verzoeningsovereenkomst tussen Namibië en Duitsland nog in behandeling.

Een donker hoofdstuk in de geschiedenis

Het Duitse koloniale verleden in Namibië strekt zich uit van 1884 tot 1915, een tijd die werd gekenmerkt door het meest brutale militaire geweld tegen de lokale bevolking. Bijzonder alarmerend was de vernietigingsoorlog tegen de Herero en Nama tussen 1904 en 1908, die werd gelanceerd door een berucht ‘uitroeiingsbevel’ van luitenant-generaal Lothar von Trotha. Er wordt geschat dat in deze periode tot 100.000 mensen stierven: ongeveer 80% van de Herero en ongeveer de helft van de Nama. De genocide wordt beschouwd als de eerste van de 20e eeuw en heeft verstrekkende gevolgen voor de getroffen gemeenschappen en hun nakomelingen.

Na de Eerste Wereldoorlog verloren de koloniën, inclusief ‘Duits Zuidwest-Afrika’, hun soevereiniteit en werd Namibië uiteindelijk onafhankelijk in 1990. Duitsland heeft tientallen jaren lang niet erkend wat er met de Herero en Nama was gebeurd. Sinds de hereniging is de relatie tussen Duitsland en Namibië geleidelijk verbeterd, maar de discussie over herstelbetalingen en compensatie blijft complex. De eerste officiële discussies over compensatie begonnen in 2015, en het debat over deze kwesties bracht ook veel juridische kwesties ter tafel, zoals de classificatie van de moorden als genocide.

Op weg naar verlossing

In juni 2021 publiceerden de Duitse en Namibische regeringen een gezamenlijke verklaring over de aanpak van de Duitse koloniale misdaden, die wordt gezien als vooruitgang in de onderhandelingen over herstelbetalingen. Duitsland heeft inmiddels de genocide erkend en 1,1 miljard euro toegezegd als onderdeel van een ontwikkelings- en wederopbouwprogramma. Deze overeenkomst stuitte echter op duidelijke kritiek, vooral van Herero en Nama, die vinden dat de Duitse politiek er onvoldoende rekening mee houdt.

De uitdaging is nu om een ​​pad te vinden dat zowel het historische onrecht erkent als de realiteit van vandaag respecteert. Centraal staat de vraag hoe met juridische aansprakelijkheid wordt omgegaan. De kritische benadering van koloniale misdaden en verantwoordelijkheid onder het internationaal recht vereist een alomvattende reflectie op het imperialistische perspectief en de noodzaak om de perspectieven van de getroffen volkeren te integreren.

Het herdenkingsevenement in Bremen liet opnieuw zien dat omgaan met geschiedenis een continu proces is dat niet alleen op nationaal niveau, maar ook in het hart van de samenleving verankerd moet worden. Er is nog een lange weg te gaan om de wonden uit het verleden te helen en een rechtvaardige toekomst vorm te geven.

Meer informatie over deze onderwerpen vindt u in de uitgebreide rapporten op de website van Persbureau van de Senaat van Bremen, bpb.de En Goethe.de lees op.